در پی صدور قطعنامه شورای حکام علیه برنامه هستهای ایران اعلام شد
هشدار سلطانیه درباره عواقب قطعنامه جدید
قطعنامه شوراي حكام قطعا وضعیت را پیچیده میکند و همکاری ایران و آژانس را به مخاطره میاندازد
دنیایاقتصاد- شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی بار دیگر با رای 31 عضو از 35 عضو، قطعنامهاي علیه برنامه هستهاي ایران تصویب کرد. قطعنامهاي که اگرچه چندان قوتی ندارد و از ارجاع موضوع به شورای امنیت خودداری کرده، به گفته علیاصغر سلطانیه نماینده ایران در آژانس انرژی اتمی، باعث «پیچیده شدن وضعیت» و «به مخاطره افتادن همکاری ایران و آژانس» ميشود.
قطعنامه تصویب شده در روز پنج شنبه از سوی کشورهایی همچون آمریکا، روسیه و چین پیشنهاد شد و البته مورد توافق سایر اعضای گروه 1+5 نیز قرار گرفت.
انتقاد از برنامه هستهاي ایران و نیز ادعای «نگرانی جدی» از تداوم غنیسازی اورانیوم به رغم قطعنامههاي شورای امنیت سازمان ملل از محورهای این قطعنامه است. در این قطعنامه همچنین ادعا شده که آژانس نميتواند نتيجهگيري كند كه هيچ گونه فعاليتهاي هستهاي پنهاني در داخل ايران جريان ندارد؛ زيرا ايران با درخواستهاي آژانس براي نظارت بيشتر همكاري نميكند. با این حال آنگونه که ديپلماتها به خبرگزاری رویترز گفتهاند، «زبان اين قطعنامه به طور كلي از قطعنامهاي كه نوامبر سال گذشته تصويب شد، ضعيفتر بود.»
اشاره قطعنامه در مورد فعالیتهاي هستهاي پنهانی باید به موضوع سایت نظامی پارچین بازگردد. آژانس ادعا دارد که ایران فعالیتهایی نظیر انفجارهای هستهاي در سایت پارچین انجام داده و این محل را مورد پاکسازی قرار داده است. استناد آنها به تصاویر ماهوارهاي است که نشان ميدهد سایت پارچین -به دلیل مخفی سازی فعالیتهاي پاکسازی- با برزنت صورتی پوشانده شده است. اما ایران صحت این تصاویر را رد کرده و ميگوید که این سایت صرفا نظامی بوده است و اینگونه ادعاها فعالیت حرفهاي آژانس را مخدوش ميکند. آژانس طی پنج دور گفتوگو با نمایندگان ایران خواستار بازدید از سایت پارچین شده است و هر بار به دلیل آنکه این موضوع در قلمرو مسائل امنیت ملی کشور بوده، از سوی مسوولان ایرانی رد شده است. هرچند که سلطانیه در سخنان خود پس از صدور قطعنامه علیه ایران گفت که «طی گفتوگوهای فوریه 2012 آژانس ميتوانست از پارچین بازدید کند؛ اما بیانیه سیاسی و مطبوعاتی آژانس این موضوع را به مخاطره انداخت.» ایران همواره تاکید دارد که حاضر است طی یک مدالیته و چارچوب معین با آژانس پیرامون مسائل ادعایی به گفتوگو بنشیند با این شرط که آژانس اسناد اتهامات خود علیه ایران را تحویل دهد. همین موضوع البته در نشست روز پنچ شنبه شورای حکام هم مورد توجه قرار گرفت و آفریقای جنوبی پیشنهادی با این مضمون را برای اصلاح متن قطعنامه ارائه کرد.
اصلاحيه پيشنهادي آفريقاي جنوبي درباره بخشي از متن قطعنامه بود كه از ايران ميخواهد يك پيشنويس توافقنامه چارچوبي با آژانس بينالمللي انرژي اتمي را كه هنوز مورد توافق قرار نگرفته است و چگونگي تحقيقات آژانس درباره مطالعات ادعايي را مشخص ميكند، بلافاصله به اجرا بگذارد. مصالحهاي كه صورت گرفت، متن اوليه قطعنامه را تغيير داد، اما نه به اندازهاي كه آفريقاي جنوبي پيشنهاد داده بود. به گفته ديپلماتها این مصالحه آمريكا، روسيه، فرانسه، چين، انگليس و آلمان را راضي كرد.
با این حال و به گزارش رویترز شش کشور (1+5) در قطعنامه پیشنهادی خود به آژانس که پیشنویس آن را یک روز قبل آماده کرده بودند، مدعي شدند: ايران به طور جدي و بدون پيش شرط در مذاكرات با هدف احياي اعتماد بينالمللي به ماهيت منحصرا صلحآميز برنامه هستهاي ايران شركت نكرده است و طفره رفتن ايران غيرقابل پذيرش است.
به گزارش ایسنا، در قطعنامه تازه آژانس تاكيد شده است كه آژانس بينالمللي انرژي اتمي گزارش گم شدن هيچ گونه مواد هستهاي از سايتهاي ايران را كه تحت نظارت آژانس قرار دارند، نداده است.
چه کشورهایی رای دادند؟
نکته جالب، اما ترکیب رای دهندگان به قطعنامه آژانس علیه ایران است. به گزارش رویترز، كوبا به اين قطعنامه راي مخالف داد و سه كشور از جمله مصر به اين قطعنامه راي ممتنع دادند. اما روسيه و چين هم به ساير قدرتهاي غربي در حمايت از اين قطعنامه پيوستند.
رابرت وود نماينده آمريكا در آژانس بينالمللي انرژي اتمي با اشاره به اين قطعنامه مدعي شد: فشار ديپلماتيك به ايران در حال افزايش است و انزواي آنها نيز در حال افزايش است. او همچنین پيش از رايگذاري اين قطعنامه از اعضاي شوراي حكام خواست اين پيام را بفرستند كه «تداوم رفتار ايران خطرناك و غيرقابل قبول است».
ایران: قطعنامه وضعیت را پیچیدهتر ميکند
اما علياصغر سلطانيه، نماينده ایران در آژانس بينالمللي انرژي اتمي پس از صدور این قطعنامه در سخنان خود با لحنی هشدار گونه متذکر شد که قطعنامه شوراي حكام قطعا وضعیت را پیچیده میکند و همکاری ایران و آژانس را به مخاطره میاندازد. وی ادامه داد: توصیه ميكنم که از مخاطره انداختن محیط سازنده که در هر دو مسیر، برای ایران و آژانس و برای ایران و گروه 1+5 برای یک حل و فصل دوستانه لازم است، پرهیز كنند. ما به فشار تن نخواهیم داد.
سلطانيه در عین حال تصريح كرد: قطعنامه مذكور از ايران و آژانس ميخواهد تا به گفتوگوهاي خود براي حل مسائل فيمابين ادامه دهند و مديركل آژانس قرار است در گزارش بعدي خود نتايج گفتوگوهاي ايران و آژانس را اعلام كند. سلطانيه تاكيد كرد: در اين قطعنامه هيچ ضربالاجلي براي ايران تعيين نشده است.
سلطانيه همچنین گفت که معدود کشورهای غربی بهخصوص آمریکا در تلاشند تا آژانس بينالمللي انرژي اتمي را به یک نگهبان صرف سازمان ملل برای تحمیل بازرسیهایی با حداکثر مداخلهجویي تبدیل كنند و به حوزه امنیت ملی کشورهای در حال توسعه به بهانه مساله هستهای ایران وارد شوند.
آژانس ميتوانست از پارچین بازدید کند
سلطانیه در ادامه به روند گفتوگوهای بین ایران و آژانس اشاره کرد و گفت «لازم است اشاره كنم که بعد از ماهها مقاومت، عاقبت تیم آژانس برای کار روی متنی به منظور تحویل اسناد مربوطه توسط آژانس موافقت کرد، اما در آخرین لحظه گفتوگوها در آگوست 2012 تیم آژانس متن موافقت شده را در براکت قرار داد و به این ترتیب مجددا بنبست ایجاد شد بنابراين ایران را نباید برای موفق نبودن گفتوگوها سرزنش كرد.»
او ادامه داد: «یادآوری میشود که آژانس دو بار در سالهای 2004 و 2005 از پارچین بازدید کرد و معاون پيشين مدیرکل اظهار كرد که پارچین بخشی از تاریخ است. همچنین اطلاع میدهم که در گفتوگوهای فوریه 2012 در تهران ما پیشنهاد کردیم به منظور انجام ماموریت با انعقاد مدالیته تا مارس 2012 و اجرای آن از جمله با شامل کردن بازدید از پارچین، گفتوگوها را تشدید كنیم. معهذا پس از گفتوگوها و ترتیبات آرام در تهران، با بیانیه مطبوعاتی آژانس حتی قبل از آن که تیم به وین بازگردد، موضوع سیاسی شد و فضا به مخاطره افتاد. اگر اینگونه نشده بود، هفته بعد از آن، تیم آژانس میتوانست از پارچین بازدید کند. هشدار میدهم که در پرداختن به موضوعاتی که به امنیت ملی مربوط میشود، باید دقت داشت و نباید سیاسیکاری كرد.»
او در ادامه یادآور شد: ما بدون آن که درباره امنیت ملی خودمان مصالحه کنیم، آمادهایم که با آژانس همکاری كنیم و کار را برای نهاییسازی سریع تسهیل كنیم مشروط بر این که متقاعد شویم تلاشها با هدف بستن پرونده ایران است و دنبال یک فرآیند بیپایان نیست.
سلطانیه تصریح کرد: ما مصمم هستیم با حسن نیت و عزم سیاسی مذاکرات را با گروه 1+5 ادامه دهیم. به همه یادآور ميشوم که در اجلاس دوم استانبول، ایران با قبول این که موضوع هستهای ایران در میان موضوعات دستور کار باشد، مصالحه بزرگی را انجام داد.درآن اجلاس روی سه عنصر اصلی توافق شد1 ـ ان.پی. تی یک اساس است
2 - حق ایران برای استفاده صلحآميز از انرژی هستهای به رسمیت شناخته ميشود 3- فرآیند، مبتنی بر رویکرد متقابل و گام به گام است.بنابراین هردو طرف درباره همه موضوعات با ماهیت جهانی و منطقهای و همچنین موضوع هستهای ایران خود را متعهد كردند که گامهای متقابل بردارند. نیاز به گفتن نیست که گامها باید هم وزن باشند.
وی در خاتمه یادآور شد: «با توجه به آنچه که در بالا بیان شد اینجانب به همه طرفهای ذیربط اکیدا توصیه میكنیم که از مخاطره انداختن محیط سازنده که در هر دو مسیر، برای ایران و آژانس و برای ایران و گروه 1+5 برای یک حل و فصل دوستانه لازم است، پرهیز كنند. قطعا قطعنامه پیشنهادی وضعیت را پیچیده میکند و همکاری ایران و آژانس را به مخاطره میاندازد. این یک خطای محاسباتی دیگر خواهد بود که حاکی از فقدان درک صحیح از فرهنگ و تمدن عمیق ماست. ما به فشار تن در نخواهیم داد. بیتردید گفتوگو و مذاکرات بدون پیش شرط، همراه با احترام متقابل و مبتنی بر رهایی سریع از شورای امنیت تنها راهحل است.»
آمانو: ایران همکاری کند
یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس که در سخنان آغازین خود در نشست فصلی شورای حکام روند گفت و گوهای بین ایران و آژانس را ناامیدکننده خوانده و بار دیگر تقاضای بازدید آژانس از ایران را هم طرح کرده بود، روز پنج شنبه پس از پایان نشست شورای حکام در گفتوگویی با خبرگزاری فرانسه با تاکید بر اینکه هدف این است که همکاری ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی در جهت منافع ایران باشد، گفت: «امیدوارم ایران به روشنی پیام (شورای حکام) را دریافت کرده باشد و با ما همکاری اساسی داشته باشد.»
او در ادامه بر اهمیت مذاکره برای حل مساله هستهای ایران تاکید کرد، ولی در عین حال گفت که بهدنبال «گفتوگوی» صرف نیست و خواستار دستیابی به «نتایج واقعی» است. در عین حال تاکید کرد: «معتقدم مساله هستهای ایران از طریق مذاکره قابل حل است.»
عكس: AFP
منبع: Den.ir
نظرات شما عزیزان: